ترون چیست؟
ترون (Tron) یکی از جاه‌طلبانه‌ترین پروژه‌ها در فضای کنونی ارزهای دیجیتال و بلاک چین است. هدف ترون ساخت یک اینترنت واقعا غیرمتمرکز است. پروتکل ترون در میان بزرگترین سیستم‌های اجرایی مبتنی بر بلاک چین دنیا قرار دارد.
به ادعای تیم ترون این شبکه بسیار مقیاس‌پذیر، دارای توان اجرایی بالا بوده و قادر است تا طیف وسیعی از برنامه‌های غیرمتمرکز را پشتیبانی کند. به برنامه‌هایی که روی بلاک چین و با استفاده از قراردادهای هوشمند اجرا می‌شوند، برنامه غیرمتمرکز یا دی‌‌اپ (Dapp) می‌گویند. این برنامه‌ها پس از اجرا بدون نیاز به واسطه‌ها و بدون احتمال از کار افتادن، به حیات خود ادامه می‌دهند.
شبکه ترون مدعی است که در حال حاضر ظرفیت انجام ۲,۰۰۰ تراکنش بر ثانیه با کارمزد نزدیک صفر را دارد، در حالی که اتریوم و بیت کوین به ترتیب ۱۵ و ۷ تراکنش در ثانیه انجام می‌دهند. ترون امیدوار است تا اکوسیستمی بسازد که همه بتوانند در تمام نقاط دنیا تمام نیازهای خود بر روی اینترنت را به صورت غیرمتمرکز و بدون واسطه انجام دهند.
مانند اتریوم با ترون می‌توانید قرارداد هوشمند، برنامه‌های غیرمتمرکز و توکن بسازید. دو استاندارد ایجاد توکن در ترون به نام‌های TRC-10 و TRC-۲۰ وجود دارد. وب‌سایت رسمی ترون درباره این دو مفهوم می‌نویسد:
استاندارد TRC-10 بدون استفاده از ماشین مجازی ترون (TVM) توسط بلاک چین ترون پشتیبانی می‌شود. از سوی دیگر TRC-20 استانداردی است که برای قراردادهای هوشمند ترون با استفاده از ماشین مجازی ترون (TVM) کاربرد دارد. این استاندارد از نظر ساختاری با ERC-20 قابل قیاس است. توکن‌های TRC-10 می‌توانند با هزینه ۱۰۲۴ واحد TRX روی شبکه ترون صادر شوند. برای ساخت این نوع توکن نیاز به دانش برنامه نویسی خاصی نیست.
یکی از شناخته شده ترین توکن‌هایی که تاکنون روی ترون ساخته شده است، توکن بیت تورنت (BTT) است. این توکن از نوع TRC-10 است. برای قراردادهای هوشمند پیشرفته باید از استاندارد TRC-20 استفاده شود.
ارز دیجیتال ترون (TRX)
ارز دیجیتال ترون با واحد اختصاری TRX، ارز داخلیِ بلاک چین ترون است که در زمان نگارش این مطلب در رده ۱۱ برترین ارزهای دیجیتال دنیا قرار دارد. این توکن در سپتامبر سال ۲۰۱۷ و پس از اولین ICO موفق ترون ساخته شد. در آن ICO ترون توانست ۷۰ میلیون دلار سرمایه جذب کند. در ابتدا TRX توکنی روی شبکه اتریوم یا همان پروتکل ERC-20 بود و پس از فعال شدن بلاک چین ترون در ۲۵ ژوئن ۲۰۱۸، روی شبکه اصلی آمد.
ترون برخلاف اغلب ارزهای دیجیتال دیگر، قابل استخراج نیست و تایید تراکنش‌ها از طریق الگوریتم اثبات سهام نمایندگی شده (DPoS) انجام می‌شود که درباره آن در ادامه توضیح داده‌ایم. تعداد کل توکن‌های ترون ۱۰۰ میلیارد واحد بوده که در زمان نگارش این پست حدود ۶۶.۶ میلیارد واحد از آن در گردش است.
تاریخچه و تیم ترون
ترون ایده یک کارآفرین چینی و جوان به نام جاستین سان (Justin Sun) است. جاستین سان قبل از ترون روی ریپل کار می‌کرده است. شرکت‌های چینی بزرگی مانند بیت مین، کیوتم، بایننس و FBG Capital از او حمایت به عمل آورده‌اند.
دومین شخصیت مهم در تیم ترون لوشن چن (Lucien Chen) است. او که از کارمندان ارشد شرکت‌های بزرگی چون تنسنت (Tencent) و علی‌بابا بوده است، اکنون رهبر بخش فنی ترون بوده و در رمزنگاری، تبلیغات، الگوریتم‌نویسی و بیگ دیتا سابقه فعالیت داشته است.
درباره بقیه اعضای تیم ترون، اطلاعاتی زیادی در دسترس نیست. وب‌سایت ترون ادعا می‌کند بیش از ۱۰۰ کارمند در اختیار دارد که سابقه فعالیت در شرکت‌هایی همچون بایدو، تنسنت و علی‌بابا را دارند. ترون برای تحقق اهداف خود در جولای ۲۰۱۸ بیت تورنت که بزرگترین پلتفرم اشتراک داده جهان است را خریداری کرد.
توکن‌های اولیه ترون (TRX) که مبتنی بر اتریوم بودند در آگوست ۲۰۱۷ با قیمت ۰.۰۰۱۹ دلار عرضه شدند و ۷۰ میلیون دلار برای بنیاد توسعه دهنده شبکه سرمایه به بار آورند. در ماه می ۲۰۱۸ شبکه اصلی ترون راه‌اندازی شد و سپس در ژوئن همان سال توکن‌های ERC-20 به توکن‌های رسمی شبکه ترون تبدیل شدند.
ترون چگونه کار می‌کند؟
ساختار و معماری ترون بسیار پیچیده و بحث برانگیز است.ویتالیک بوترین، خالق اتریوم ساختار ترون را خلاف اصل تمرکززدایی دانسته است و اخیرا هم یکی از اعضای سابق بنیاد ترون ادعا کرده که این شبکه دیگر غیرمتمرکز نیست. در این بخش سعی می‌کنیم به زبان ساده معماری و نحوه اجماع در شبکه ترون را توضیح دهیم.
معماری ترون
ترون از یک معماری سه لایه در شبکه خود بهره می‌برد. این سه لایه عبارتند از:
- لایه ذخیره‌سازی (Storage layer)
- لایه هسته (Core layer)
- لایه برنامه کاربردی (Application layer)
لایه ذخیره سازی
پروتکل ذخیره‌سازی توزیع شده ترون برای ذخیره سازی بلاک و ذخیره‌سازی حالت طراحی شده است. بنابر گفته تیم ترون، نظریه دیتابیس گراف در طراحی لایه ذخیره سازی گنجانده شده است تا گوناگونی ذخیره داده به معنای واقعی امکان پذیر شود.
لایه هسته
ماژول قرارداد هوشمند، ماژول مدیریت حساب و ماژول اجماع در داخل لایه هسته قرار دارند. زبان برنامه نویسی قراردادهای هوشمند ترون جاوا (Java) بوده و قرار است که زبان‌های برنامه نویسی دیگر هم اضافه شوند. همچنین نوع اجماع در ترون، اثبات سهام نمایندگی شده (DPOS) است.
لایه برنامه کاربردی
توسعه دهندگان می‌توانند از واسط‌های کاربری (اینترفیس‌ها) برای ساخت برنامه‌های غیرمتمرکز و سفارشی‌سازی کیف پول‌ها بهره ببرند.
انواع نود در شبکه ترون
در شبکه ترون سه نوع نود تعریف شده است که عبارتند از:
۱- نودهای شاهد نماینده‌ٔ ارشد (Super Representative Witness) – به اختصار فول‌نودهای SR
۲- فول‌نود (Full Node)
۳- سالیدیتی نود (Solidity Node)
فول‌نودهای SR وظیفه تولید بلاک را دارند و در حقیقت از تایید تراکنش‌ها در عمل اثبات سهام، سود می‌برند. نود SR شدن یک سری شرایط بسیار خاص را می‌طلبد. همین موضوع باعث شده تا بر سر مدل حاکمیتی در ترون بحث و جدل‌های فراوان شکل بگیرد.
فول‌نودهای معمولی وظیفه ارائه API و انتشار تراکنش‌ها و بلاک‌ها را بر عهده می‌گیرند.
سالیدیتی نودها هم بلاک‌های قطعی (irrevocable blocks) را همگام‌سازی می‌کنند و همچنین API های استعلام را ارائه می‌دهند.
اجماع و تولید بلاک در ترون
ترون بر خلاف بسیاری از ارزهای دیجیتال (مثل بیت کوین و اتریوم)، مبتنی بر ماینینگ و اثبات کار نیست. همانطور که احتمالا می‌دانید در فرایند ماینینگ داوطلبان می‌توانند سخت افزارهای کامپیوتری خود را برای انجام محاسبات در اختیار شبکه قرار دهند و کسب درآمد کنند. با استفاده از این روش انگیزشی، حملات از شبکه دفع می‌شود و امنیت آن حفظ می‌گردد.
با این حال یکی از مشکلات اساسی ماینینگ، در حال حاضر مصرف برق بالای آن است. همچنین نیاز به خرید دستگاه استخراج هم یکی دیگر از مسائلی است که در نظر گرفته می‌شود. از سوی دیگر به عقیده تیم ترون امکان انحصاری شدن ماینینگ در آینده وجود دارد و کسانی که هیچ اعتقادی به یک ارز دیجیتال ندارند هم می‌توانند بخش بزرگی از عملیات ماینینگ را در دست گیرند.
یکی از راهکارهایی که برای جلوگیری از هدر رفت انرژی و انحصاری شدن ماینینگ پیشنهاد شده، الگوریتم اثبات سهم (Proof of Stake – POS) است. در فرایند اثبات سهام، دارندگان واحدهای یک ارز دیجیتال می‌توانند با اختصاص دارایی خود به شبکه، در عمل تولید و تایید بلاک مشارکت و کسب درآمد کنند. با این روش علاوه بر اینکه نیازی به مصرف برق و خرید سخت افزار نیست، تنها کسانی مشارکت خواهند کرد که واحدهای یک ارز دیجیتال را بخرند.
به عقیده تیم ترون الگوریتم اثبات سهام به خودی خود مشکل ساز خواهد بود و باید این الگوریتم را در جهت بهبود شبکه، سفارشی‌سازی کرد. به اعتقاد آن‌ها در اثبات سهام معمولی، افراد ثروتمند شانس بیشتری برای تولید بلاک دارند و ممکن است تاثیرگذاری آن‌ها به حدی بالا برود که شبکه را به خطر بیاندازد.
ترون از الگوریتم اثبات سهام نمایندگی شده (Delegated Proof of Stake – DPoS) بهره می‌برد. در این الگوریتم همه در تولید بلاک و تایید تراکنش‌ها نقش ندارند و به جای آن ۲۷ نماینده از کل شبکه در کار تولید بلاک شرکت و کسب درآمد می‌کنند. در واقع همه دارندگان توکن TRX می‌توانند به نامزدهای نمایندگی رای بدهند و در نهایت ۲۷ نماینده برای تولید بلاک انتخاب می‌شود. اگر نماینده‌ای قصد خراب کاری داشته باشد، آفلاین شود یا هر چیز دیگری، خیلی سریع با رای جامعه، نماینده دیگری جایگزین می‌شود. برای نامزد شدن در انتخابات، یک سری شرایط خاص وجود دارد که یکی از آن‌ها پرداخت ۹,۹۹۹ واحد ترون (TRX) است. رای‌گیری هر ۶ ساعت یکبار دوباره انجام و لیست نمایندگان به‌روز می‌شود. ترون سیستم خود را نوعی دموکراسی واقعی می‌داند که در آن شهروندان یک جامعه برای بهبود وضعیت خود به نمایندگان واجد شرایط رای می‌دهند. نمایندگان از نوع نودهای ارشد (Super Representative Witness) هستند که در بالا توضیح داده‌ایم.
زمان بلاک ترون ۳ ثانیه بوده و پاداش بلاک آن ۳۲ واحد TRX است. به طور کلی سالانه ۳۳۶,۳۸۴,۰۰۰ واحد ترون (TRX) به نمایندگان منتخب تعلق می‌گیرد. همچنین بین ۱۲۷ نامزد نمایندگی هم هر ۶ ساعت ۱۱۵,۲۰۰ واحد TRX توزیع می‌شود. میزان رای دریافتی در میزان پاداش دریافتی موثر است.
برای اینکه کاربران بتوانند در رای‌گیری شرکت کنند باید چیزی به نام TronPower یا به اختصار TP داشته باشند. برای بدست آوردن TP افراد جامعه باید توکن‌های TRX خود را به شبکه اختصاص دهند یا به اصطلاح فریز کنند. هر واحد TRX برابر با یک TP است.
طبق اعلام بنیاد ترون تا ژانویه سال ۲۰۲۱ این شبکه تورم نخواهد داشت اما پس از آن هر سال به طور خودکار یک درصد کوچکی از تورم را شاهد خواهیم بود. ویتالیک بوترین، خالق اتریوم به شدت منتقد روش اجماع ترون و ایاس بوده و می‌گوید که این روش چیزی جز انحصار نیست.
قیمت ترون
ترون (TRX) یکی از آن دسته ارزهای دیجیتالی است که سود بسیار خوبی را برای سرمایه‌گذاران مخصوصا سرمایه‌گذاران اولیه به ارمغان آورده است. در سپتامبر ۲۰۱۷ ترون با قیمت ۰.۰۰۲ دلار به صرافی‌ها عرضه شد و در ژانویه ۲۰۱۸، در زمان اوج‌گیری شدید آلت کوین‌ها قیمت هر واحد ترون به ۰.۰۲۸ دلار رسید، یعنی بیش از ۱۰,۰۰۰ درصد رشد نسبت به قیمت اولیه در کمتر از چند ماه!
پس از ژانویه ۲۰۱۸، قیمت ترون هم مانند دیگر ارزهای دیجیتال سیر نزولی شدیدی به خود گرفت اما با این حال هنوز در بین تمام ارزهای دیجیتال یکی از بهترین عملکردها را از نظر قیمتی دارد. امروز که در حال نگارش این خبر هستیم، قیمت هر واحد ترون ۰.۰۲۴ دلار است که نسبت به قیمت اولیه، رشد بیش از ۱,۲۰۰ درصدی را نشان می‌دهد.
عرضه TRX محدود است و تعداد مشخصی از آن تولید خواهد شد. تعداد کل واحدهای TRX حدود ۹۹ میلیارد است. در حال حاضر یعنی می ۲۰۱۹، تعداد توکن‌های در گردش ترون ۶۶.۶ میلیارد واحد تخمین زده می‌شود. پیش‌بینی می‌شود که تا سال ۲۰۲۰ تمام واحدهای ترون تولید شوند و پس از آن با یک نرخ تورم سالانه، هر سال به تعداد توکن‌ها افزوده خواهد شد.
معایب ارز دیجیتال ترون
- عرضه عظیم
این امر به منظور پایین نگه داشتن قیمت کوین و حمایت از پذیرش گسترده این پروژه انجام شده است، اما دارای اثرات وارونه‌ای نیز هست و بسیاری از کاربران با این ویژگی “قیمت پایین و عرضه بالا” راحت نیستند. هیچ محصولی پشتوانه ارزش آن نیست.
آیا ارز دیجیتال ترون امن است؟
اگر شما کاربر پلتفرم ترون باشید، به خوبی می‌دانید که این شبکه از شهرت خوبی برخوردار است. یکی از مهندسان امنیت این سیستم، جورج گو (Jorge Guo) است که سابقه کار در Google ،Qualcomm و Huawei را دارد و او تمام تحقیقات و توسعه امنیت ترون را بر عهده دارد. اما به یاد داشته باشید که همانند نگهداری ایمن رمزهای عبورتان، باید نسبت به ذخیره کوین‌های خود نیز حساس باشید. می‌توانید کوین‌های خود را در کیف پولی مانند myetherwallet.com ذخیره کنید، اما حتماً باید کلید خصوصی خود را یادداشت کرده باشید. اگر این کار را انجام ندهید، ممکن است کوین‌های خود را برای همیشه از دست بدهید. از آنجایی که کریپتو کارنسی‌ها غیر متمرکز هستند، سایت‌هایی مانند myetherwallet.com اطلاعات شما را به هیچ وجه ذخیره نمی‌کنند. آن‌ها نسخه بک آپی از نام کاربری و رمز عبور شما را در اختیار ندارند و اگر آن را فراموش کنید نمی‌توانید مانند ایمیل، رمز جدیدی تنظیم کنید. برای دسترسی به کوین‌هایتان، حتماً و حتماً باید کلید خصوصی را به خاطر داشته باشید. این تنها راه ورود به حساب کاربریتان است. درست مانند هر دارایی دیجیتال دیگری، ترون نیز می‌تواند مورد سوء استفاده قرار بگیرد و امنیتش دچار مشکل شود. این ریسکی است که شما باید در عصر دیجیتال آن را بپذیرید، اما قطعا انجام اقدامات پیشگیرانه می‌تواند این ریسک را تا حدودی کاهش دهد.
آینده ترون چگونه است؟
پیش‌بینی دقیق آینده ترون واقعاً غیرممکن است. پس از شکوفایی فوق‌العاده بیت کوین همه افراد جامعه با نوعی خوش‌بینی به این رمز ارزها نگاه می‌کنند. غافل از اینکه بدانند این رمز ارزها در سال‌های اخیر بیشتر از این که شکوفایی داشته باشند، به ورطه نابودی نزدیک شده‌اند. با این حال داشتن سیستم فوق‌العاده قوی، حمایت از طرف افرادی با سابقه و تیم پشتیبانی قدرتمند نشانه‌هایی است که می‌توانند دلیلی بر موفقیت ترون در سال‌های آینده باشد.
