سایه و کاربردهای آن در تحلیل تکنیکال
یکی از بخش‌های اصلی یک شمع (کندل)، سایه آن است.
بسیاری از افراد صرفا نمودارهای خطی قیمت سهام را مشاهده می‌کنند و به نمودار شمعی و جزئیات آن توجهی ندارند. اگرچه یکی از مزایای مشاهده و بررسی نمودارهای خطی، چشم‌پوشی از نویزها یا همان سایه کندل‌ها است. اما گاهی اوقات نمودارهای شمعی سیگنال‌های خوبی برای ورود به سهم و یا خروج از آن می‌دهند. این نمودارها همچنین رفتار قیمت سهام را طی بازه زمانی مورد نظر در اختیار شما قرار می‌دهند.
همواره یکی از نکاتی که برای فعالیت در بورس باید در نظر گرفت، میزان فشار خرید و فروش است. از نمودارهای شمعی برای پیدا کردن الگوها و همچنین روانشناسی بازار استفاده می‌شود. نمودارهای شمعی متشکل از سه بخش بدنه، سایه بالایی و سایه پایینی است. در نمودار شمعی، بدنه (body) مثبت معمولاً به رنگ سبز یا سفید و بدنه منفی به رنگ قرمز و یا مشکی نشان داده می‌شود که البته بستگی به نرم‌افزار مورد استفاده دارد.
هر چه بدنه شمع بلندتر باشد، حاکی از قدرت خریداران و فروشندگان است. همچنین خطی که در بالا و پایین کندل قرار دارد، نشان‌دهنده بیشترین و کمترین قیمت سهام است که به آن سایه (shadow) نیز می‌گویند.
سایه
همان‌طور که در شکل بالا مشخص است به خطی که از وسط کندل رد شده است اصطلاحا سایه گفته می‌شود. در واقع زمانی سایه در یک کندل تشکیل می‌شود که معامله‌ای خارج از بازه قیمت باز شدن تا بسته شدن سهم انجام شود. همچنین عدم وجود سایه نشان‌دهنده اطمینان قوی خریداران یا فروشندگان آن سهم است. بنابراین وجود یا عدم وجود سایه، اندازه و محل قرارگیری آن، همگی می‌توانند اطلاعات ارزشمندی را در خصوص سهم به ما بدهند. برخی با مشاهده سایه بلند انتظار بازگشت قیمت را دارند، اما این موضوع همواره صادق نیست و می‌تواند نشان‌دهنده ادامه مسیر قیمتی قبلی باشد.
کاربرد سایه‌ها در تحلیل تکنیکال
همان‌طور که گفته شد بسیاری از افراد تصور می‌کنند فقط بدنه کندل با اهمیت است و سایه آن از اهمیت زیادی برخوردار نیست. الگوهای زیادی وجود دارند که می‌توان اهمیت توجه به سایه را در آن‌ها به روشنی دید. در ادامه به برخی کندل‌ها و الگوهایی که به واسطه این کندل‌ها شکل می‌گیرند، اشاره خواهیم کرد:
الگوی دوکی
بدنه کوچک و سایه بلند نشان‌دهنده عدم قطعیت بین خریداران و فروشندگان است. یکی از الگوهای شمعی که از این ویژگی برخوردار است، به الگوی دوکی (spinning tops) معروف است.
در این کندل قیمت باز و بسته شدن شمع بسیار نزدیک بهم است ولی قیمت سهم در طول بازه زمانی نوسانات زیادی را تجربه کرده که حاکی از جدال خریداران و فروشندگان برای تعیین قیمت است. اما در نهایت هیچ‌یک موفق نشده‌اند. با شکل‌گیری این الگو در انتهای روند نزولی، احتمال افزایش قیمت و تغییر روند نزولی به صعودی وجود دارد. عکس این موضوع نیز صادق است. یعنی چنانچه این الگو در انتهای یک روند صعودی شکل گیرد احتمال کاهش قیمت و تغییر روند صعودی به نزولی وجود دارد.
