دو مفهوم «پیش بینی سود و تعدیل سود» برای سرمایه‌گذاران بورسی اهمیت بسیار زیادی داشته و در تصمیم‌گیری فعالان بازار سرمایه تاثیرگذار است. پیش بینی سود همان‌طور که از اسم آن برمی‌آید گویای چشم‌انداز یک ساله آینده شرکت است و تعدیل سود نیز مثبت باشد یا منفی، گویای تغییرات در سود پیش‌بینی شده است. در ادامه بیشتر درباره این دو مفهوم مالی توضیح می‌دهیم.
پیش‌بینی سود
اغلب شرکت‌ها در یک ماه پایانی هرسال مالی، بودجه سال آینده خود را منتشر می‌کنند. یکی از مهم‌ترین اطلاعات مندرج در بودجه شرکت‌ها، پیش بینی مقدار سود هر سهم آن‌هاست.
به‌عنوان‌مثال، شرکت الف در اسفند ماه سال ۱۳۹۷ پیش‌بینی می‌کند که در پایان سال مالی ۱۳۹۸ به ازای هر سهم، ۱۰۰ تومان سود به سهامداران بپردازد. همچنین تحلیلگران و شرکت‌های مشاوره سرمایه‌گذاری نیز اقدام به پیش بینی سود شرکت‌ها کرده و بعضا گزارش‌هایی از سود پیش‌بینی اجماع تحلیلگران را منتشر می‌کنند.
این پیش بینی‌ها برای سرمایه‌گذاران بسیار مهم است، زیرا می‌توانند چشم‌انداز شرکت را حداقل برای یکسال آینده، مشخص کنند. به‌عبارت‌دیگر EPS پیش‌بینی شده، عبارت است از پیش بینی سود هر سهم که توسط خود آن شرکت یا تحلیلگران مستقل برای سال مالی آینده تخمین زده می‌شود.
لازم است بدانید ارائه پیش بینی سود شرکت‌ها فقط مختص کشور ما نیست و از سوی نهادهای مختلفی در سطح دنیا ارائه می‌شود.
به‌عنوان نمونه تامسون رویترز از سال ۱۹۷۶ سودآوری بیش از ۴۰هزار شرکت را ارائه می‌کند و یکی از پیشتازان این اقدام در سطح بین‌الملل محسوب می‌شود. در تهیه این گزارش بیش از ۳۰ هزار تحلیلگر از سه هزار شرکت همراهی می‌کنند.
شرکت Zacks نیز از سال ۱۹۸۱ پیش بینی سود بیش از چهار هزار شرکت بورسی را با مشارکت بیش از دو هزار و ۶۰۰ تحلیلگر ارائه می‌کند. شرکت‌های فکت‌ست، اس‌اند‌پی کپیتال آی‌کیو و بلومبرگ نیز دیگر شرکت‌هایی هستند که به جمع‌آوری پیش بینی سود مورد اجماع کارشناسان می‌پردازند.
تعدیل مثبت یا منفی سود
شرکت‌های پذیرفته شده در بورس وظیفه دارند، به‌طور مستمر و در دوره‌های سه‌ماهه، عملکرد واقعی خود را بررسی کرده و ضمن مقایسه عملکرد واقعی با بودجه پیش بینی شده، پیش‌بینی جدید خود از میزان سودآوری شرکت براساس عملکرد واقعی به بازار منعکس کنند.
به‌عنوان‌مثال، شرکت الف پیش بینی کرده که در پایان سال مالی ۱۳۹۷، یکصد تومان سود به ازای هر سهم به دست آورد؛ اما پس از گذشت سه ماه از فعالیت شرکت و با بررسی عملکرد این سه ماه، پیش‌بینی خود را تغییر داده و از یکصد تومان به ۱۱۰ تومان افزایش می‌دهد(تعدیل مثبت). همین شرکت ممکن است پس از بررسی عملکرد ۶ ماهه خود، به این نتیجه برسد که سود ۱۱۰ تومانی قابل تحقق نیست و پیش‌بینی سود شرکت، باید به ۹۵ تومان کاهش یابد(تعدیل منفی). تغییرات این‌چنینی در سود پیش بینی شده را اصطلاحاً تعدیل سود می‌گویند. سرمایه‌گذاران باید همواره در تصمیم‌گیری‌های خود، به تعدیل سود سهام توجه داشته باشند.
لازم به ذکر است در اوایل سال ۱۳۹۷ سازمان بورس و اوراق بهادار تصمیم گرفت شرکت‌های پذیرفته شده در بورس به‌جای پیش‌بینی سود سالیانه، فقط گزارش تفسیری مدیریت منتشر کنند تا همانند سایر نقاط دنیا، پیش‌بینی سود توسط شرکت‌های مشاوره سهام و تحلیلگران مستقل منتشر شود. همچنین اخیرا برخی شرکت‌های تحلیلگری اقدام به انتشار پیش بینی سود اجماع تحلیلگران کرده‌اند که می‌تواند مورد توجه سرمایه‌گذاران قرار گیرد.
