ارز دیجیتال اتریوم چیست؟
اتریوم یکی دیگر از ارزهای دیجیتال محبوب است که همیشه در صدر جدول بازار ارزهای دیجیتال قرار گرفته است.
قبل از هرچیزی باید بیان کنیم که اتریوم نیز مانند بیت کوین دارای سیستم غیرمتمرکز است یعنی توسط هیچ نهاد، سازمان یا بانکی کنترل نمیشود. اکثریت سازمانهایی که امروزه وجود دارند مانند سازمانهای آنلاین، مشاغل و شرکتها براساس یک سیستم متمرکز حکومتی ساخته شدهاند. این روش صدها سال مورد استفاده قرار گرفته است، گرچه تاریخ بارها و بارها ثابت کرد که سیستم سنتی دارای نقص است اما وقتی طرفین به یکدیگراعتماد نکنند، کار به خوبی پیش نخواهد رفت.
رویکردهای متمرکز به معنی کنترل موجودیت واحد هستند، به همین دلیل است که مشکلات فراوانی در سیستمهای سنتی وجود دارند. این رویکرد باعث خرابی برنامهها و سرورهای آنلاین شده و سیستم را در مقابل هکرها ضعیف کرده و شانس هک شدن بیشترخواهد شد. علاوهبر تمامی اینها، بیشتر سازمانهای سنتی و سایر سرورهای آنلاین از کاربران میخواهند اطلاعات شخصی خود را ارائه دهند، که این اطلاعات در سرورهای آنها ذخیره میشود. بنابراین کارکنان آن سازمان و هکرها به راحتی میتوانند به اطلاعات شخص دسترسی پیدا کنند.
اتریوم، به عنوان یک سیستم غیرمتمرکز، کاملاً خودمختار بوده و توسط هیچکس کنترل نمیشود. با توجه به این موضوع امکان هک کردن اطلاعات کاربرانی که در این شبکه به خرید و فروش میپردازند تقریبا غیرممکن خواهد بود.
اگر قراربر مقایسهی دو ارز دیجیتال بیت کوین و اتریوم باشد باید بدانیم که این دو پروژه کاملا با یکدیگر متفاوت هستند، بیت کوین اولین ارز دیجیتالی است که سیستم انتقال پول با فناوری دفتر کل توزیع شده به نام بلاک چین را ساخته و پشتیبانی میکند.
اتریوم این فناوری را با توجه به موفقیت بیت کوین انتخاب کرده و به طور قابل ملاحظهای قابلیتهای آن را گسترش داده است. این ارز دیجیتال با توجه به مرورگر اینترنت، زبان برنامهنویسی و سیستم پرداخت خاص خود یک شبکهی کامل است. از همه مهمتر، کاربران را قادر میسازد تا برنامههای غیرمتمرکز خود را در بلاک چین اتریوم ایجاد کنند.
این برنامهها میتوانند ایدههای کاملاً جدید یا بازسازی شدهی غیرمتمرکز مفاهیم موجود در شبکه باشند. این سیاست اتریوم افراد ثالث در شبکه را از میان برمیدارد.
به طور خلاصه، اتریوم یک پلتفرم نرم افزاری توزیع شدهی عمومی، متن باز و مبتنیبر بلاک چین است که به توسعه دهندگان اجازه میدهد تا برنامههای غیرمتمرکز را ایجاد کرده و به کار با آنها بپردازند.
همانطور که قبلا ذکر شد، اتریوم یک سیستم غیرمتمرکز است، به این معنی که از روش همتا به همتا استفاده میکند. هر تعاملی که بین کاربران اتفاق میافتد فقط توسط کاربران شرکت کننده پشتیبانی میشود، بدون اینکه هیچ شخص ثالثی در میان باشد.
خالقان اتریوم براین باورند که اتریوم ایجاد شده تا برای انجام امور روزمره نیاز به هیچ نهاد، بانک یا سازمانی حس نشود.
کل شبکهی اتریوم توسط یک سیستم جهانی به نام «نود» پشتیبانی میشود. نودها داوطلبانی هستند که کل بلاک چین اتریوم را در رایانههای خود بارگیری نموده و تمام قوانین اجماع سیستم را به طور کامل اجرا و شبکه را امن کرده و در ازای آن پاداش میگیرند.
قوانین اجماع و همچنین بسیاری از جنبههای دیگری که در شبکه وجود دارند، توسط «قراردادهای هوشمند» (smart contracts) تعیین میشوند. این قوانین برای انجام خودکار معاملات و سایر اقدامات خاص در شبکه برای طرفهای معامله طراحی شدهاند که اشخاص لزوماً به آنها اعتماد ندارند. تحقق شرایط لازم دوطرف در قراردادهای هوشمند از قبل برنامهریزی شده است. پس از تکمیل این شرایط است که معامله یا هر اقدام خاص دیگری در شبکه آغاز میشود. بسیاری از مردم براین باورند که قراردادهای هوشمند تحولی نوین در آینده ایجاد کرده و سرانجام جایگزین سایر توافق نامههای قراردادی خواهند شد؛ زیرا اجرای قراردادهای هوشمند، امنیتی را فراهم میکند که از قانون قراردادهای سنتی برتر است. قراردادهای هوشمند هزینههای معاملهی مرتبط با قرارداد را کاهش داده و اعتماد بین طرفین را ایجاد میکند.
اتریوم ماشین مجازی (EVM) را در اختیار کاربران خود قرار میدهد، که اساساً به عنوان زمان اجرای قراردادهای هوشمند مبتنی بر اتریوم عمل میکنند. این برنامه ضمن اطمینان از عدم تداخل برنامهها با یکدیگر؛ برای اجرای کدهای غیرقابل اعتماد، به کاربران امنیت میدهد. سیستم (EVM) کاملاً از شبکهی اصلی اتریوم جدا شده است، همین موضوع این فناوری را به ابزاری ایدهآل برای آزمایش و بهبود قراردادهای هوشمند تبدیل کرده است. اتریوم دارای توکنی به اسم «اتر» (Ether) است.
خالق اتریوم چه کسی است؟
در اواخر سال ۲۰۱۳، ویتالیک بوترین ایدهی خود را در یک کاغذ سفید نوشت و آن را برای چند نفر از دوستان خود ارسال کرد، ایدهی وی به نظر دوستانش ایدهی جالبی بود، به همین دلیل آنها نیز این پروژه را برای دوستان خود ارسال کردند. در نتیجه، حدود ۳۰ نفر برای گفتوگو در مورد این مفهوم با ویتالیک تماس گرفتند. او منتظر بررسیهای انتقادی بود که به اشتباهات اساسی این مفهوم اشاره کند، اما هرگز این اتفاق نیفتاد.
این پروژه با حضور تیم اصلی متشکل از ویتالیک بوترین، میهای آلیسی، آنتونی دی یوریو، چارلز هوسکینسون، جو لوبین و گاوین وود در ژانویه ۲۰۱۴ به صورت عمومی اعلام شد. بوترین همچنین اتریوم را در یک کنفرانس بیت کوین در میامی ارائه داد و چند ماه بعد تیم تصمیم گرفت که برای تأمین بودجهی توسعه، تعداد زیادی از توکن اتر را به فروش برساند.
اتریوم چگونه کار می کند؟
همانطور که قبلا ذکر شد، اتریوم براساس پروتکل بیت کوین و طرح بلاک چین آن ساخته شده اما به گونهای تغییر یافته است که بتواند برنامههای فراتر از سیستمهای پول پشتیبانی کند. تنها شباهتی که بین بلاک چین بیت کوین و اتریوم وجود دارد این است که بلاک چین بیت کوین کل تاریخ معاملات شبکههای مربوط به خود را ذخیره میکنند، اما بلاک چین اتریوم کارهای بسیار بیشتری را نسبت به رقیب خود انجام میدهد.
علاوهبر تاریخچهی معاملات، هر نود در شبکهی اتریوم باید جدیدترین حالت یا اطلاعات مربوط به هر قرارداد هوشمند درون شبکه، موجودی هرکاربر، همهی کدهای قرارداد هوشمند و مکان ذخیرهی آنها را بارگیری کند.
اساساً، بلاک چین اتریوم میتواند به عنوان یک ماشین حالت مبتنیبر معامله توصیف شود. وقتی نوبت به علوم کامپیوتری میرسد، یک ماشین حالت به عنوان مفهومی تعریف میشود که قادر به خواندن ورودیها، انتقال داداهها به حالت جدید و براساس آن ورودیها باشد. وقتی تراکنشها اجرا میشوند، دستگاه به حالت دیگری منتقل میشود.
هر حالت اتریوم از میلیونها معامله تشکیل شده است. این تراکنشها برای تشکیل «بلوکها» دستهبندی میشوند که هر بلوک با بلوکهای قبلی خود زنجیر میشود. اما قبل از افزودن معامله به دفتر کل، باید اعتبار سنجی شود، که فرایندی به نام استخراج را طی میکند.
استخراج فرآیندی است که گروهی از نودها قدرت محاسبهی خود را برای تکمیل یک چالش «اثبات کار» (proof of work) اعمال میکنند، که اساساً یک معمای ریاضی است. هرچه رایانه آنها قدرتمندتر باشد، سریعتر میتواند معما را حل کند. پاسخ به این معما به صورت اثبات کار است و اعتبار یک بلوک را تضمین میکند.
بلاک چین و نود اتریوم
شبکهی ارز دیجیتال اتریوم از تعداد زیادی کامپیوتر در سراسر دنیا که از یک دفتر دیجیتال (بلاک چین) تشکیل شده است. اطلاعات تراکنشها بر روی همین دفتر دیجیتال نوشته شده و هر کامپیوتر یک رونوشت از آن را در اختیار دارد.
نودها با یکدیگر در ارتباط هستند تا هر تراکنشی را که به شبکهی اتریوم ارسال میشود بررسی نمایند تا از معتبر بودن آن اطمینان حاصل کنند. توزیع این نودها باعث میشوند تا هیچ نقطهی نفوذ مرکزی در شبکه وجود نداشته باشد. یعنی با خروج یا خطای یک نود، مشکلی متوجه شبکه نشود.
اتر (Ether)
اتر هم همانند بیت کوین یک ارز دیجیتال است که میتواند به راحتی ارزش را منتقل نماید. با این وجود، هدف اتر با بیت کوین متفاوت است. ارز دیجیتال اتر برای پرداخت هزینهها و برای انگیزهای برای مشارکتکنندگان در جهت ادامهی فعالیت اتریوم ساخته شده است. اگر اتر، این دارایی کلیدی نبود چه کسی حاضر بود به عنوان ماینر در شبکه فعالیت نماید؟ به همین دلیل است که به اتر «سوخت شبکهی اتریوم» نیز میگویند. اگر بیت کوین طلای دیجیتال این روزهای دنیا باشد اتر نفت بازارهای دیجیتال است.
استفاده از خدمات شبکهی اتر و ایجاد برنامهی روی آن نیاز به پرداخت کارمزد دارد که این کارمزد به صورت اتربه ماینرهایی که امنیت شبکه را حفظ میکنند پرداخت میشود.
برخلاف بیت کوین که به ۲۱ میلیون محدود میشود، تولید اتر هیچ محدودیتی ندارد. حدودا تورم اتر سالی ۴ درصد است.
اتریوم نیز مانند بیت کوین در صرافیهای ارز دیجیتال خرید و فروش میشود. این ارز دیجیتال روی کیف پولها ذخیره و منتقل میشوند.
گس (GAS) در اتریوم به چه معنا است؟
برای انجام هر تراکنش در اتریوم باید کارمزد پرداخت شود. گس درواقع همان سوخت است که همان کارمزد شبکهی اتریوم را به صورت اتر از کاربر اخذ میکند. گس مانند بنزین در دنیای واقعی است. در شبکهی اتریوم هزینهای بابت گس پرداخت میکنید تا این هزینه به ماینرهای اتریوم تعلق گیرد.
مزایای اتریوم
پلتفرم اتریوم از تمام ویژگیهای فناوری بلاک چین که در آن اجرا میشود بهره میبرد. با این کار شخص ثالث از تمامی پروسههایی که در این روند شکل میگیرد، حذف میشود. منظور از این کار این است که همهی برنامههای غیرمتمرکز و DAO مستقر در شبکه به هیچوجه توسط هیچکس قابل کنترل نخواهند بود.
هر شبکهی بلاک چین حول یک اصل اجماع تشکیل شده است، به این معنی که همهی نودهای سیستم باید دربارهی هر تغییری که در شبکه ایجاد میشود توافق کنند. این ترفند امکان تقلب وفساد در شبکه را از بین برده و باعث میشود شبکه دست نخورده باشد.
کل شبکهی اتریوم غیرمتمرکز است یعنی احتمال وجود خرابی در این شبکه وجود نخواهد داشت. از این رو، همهی برنامهها همیشه آنلاین بوده و هرگز خاموش نمیشوند. علاوهبر این، طبیعت غیرمتمرکز و امنیت رمزنگاری باعث میشود که شبکهی اتریوم به خوبی در برابر حملات احتمالی هک و فعالیتهای جعلی محافظت شود.
معایب اتریوم
علیرغم این واقعیت که قراردادهای هوشمند برای جلوگیری از خطای شبکه ساخته شدهاند، اما این قراردادها میتوانند به همان خوبی افرادی باشند که برای آنها کد مینویسند. احتمال بروز خطای انسانی همیشه وجود دارد و هراشتباهی در کد ممکن است مورد سواستفاده قرار بگیرد. در صورت بروز چنین اتفاقی، هیچ راه مستقیمی برای جلوگیری از حملهی هکرها یا بهره برداری از اشتباه وجود ندارد. تنها راه ممکن برای جلوگیری از وقوع همچین اتفاقاتی، توافق و بازنویسی یک کد اساسی است که هر دو روش میتوانند موثر باشند. با این حال، این کار کاملاً خلاف اصل بلاک چین است، زیرا بلاک چین یک دفتر کل تغییرناپذیر است.
شباهت اتریوم با بیت کوین
در ادامه به شرح شباهتهای این دو ارز دیجیتال خواهیم پرداخت:
اتریوم هم بلاک چین مختص به خود را دارد
همانند بیت کوین، اتریوم نیز بلاک چین مخصوص به خود را دارد. اطلاعات مربوط به تراکنشها و قراردادهای هوشمند بر روی بلاک چین ذخیره میشود. درواقع بلاک چین نوعی دفتر یادداشت دیجیتالی امن و تغییرناپذیر است که برای ذخیرهی دادهها و اطلاعات استفاده میشود.
اتریوم نیز عمومی بوده و نیاز به مجوز ندارد
همانند بیت کوین، اتریوم نیز عمومی است و همه میتوانند از آن استفاده نمایند. هرکسی قادر خواهد بود از این شبکه برای ایجاد تراکنش یا قراردادهای هوشمند بهره ببرد، بدون این که نیاز باشد از جایی کسب اجازه کند. البته اگر کسی بخواهد میتواند برروی شبکهی اتریوم بسترهای خصوصی ایجاد نماید. اما خود بلاک چین اتریوم، شفاف، عمومی و آزاد است.
اتریوم نیز مبتنی بر استخراج اثبات کار است
همانند بیت کوین، اتریوم نیز مبتیبر استخراج اثبات کار است. افرادی که بخواهند در فرآیند ساخت بلاک شرکت نمایند، باید قدرت پردازش سختافزاریهای رایانهای را برای شرکت در عملیات ماینینگ به شبکه اختصاص دهند، شبکه در ازای این قدرت پردازش که در نهایت باعث امنیت و تایید تراکنشها خواهد شد، به ماینرها پاداش اهدا میشود.
قابل ذکر است طبق یک برنامهی از پیش تعیین شده در طرحی به نام «اتریوم ۲.۰» (ETH ۲.۰) که چند وقت پیش برای مقیاسپذیری بیشتر (تراکنشهای سریعتر و ارزانتر) راهاندازی شد. در اتریوم دو بهجای الگوریتم اثبات کار از الگوریتم «اثبات سهام» (Proof Of Stake) استفاده میشود.
در روش اثبات سهام، افراد برای شرکت در کار اعتبارسنجی تراکنشها و ایجاد بلاک، باید اتر خریداری کنند و در یک کیف پول به شبکه اختصاص دهند. به این صورت، میتوانند در کار تایید تراکنتشها مشارکت نمایند و واحدهای جدید ارز دیجیتال را دریافت کنند. شرکت کنندگان کارمزد تراکنشهای شبکه را برای خود برمیدارند. طبق این رویکرد برای شرکت در شبکه نیاز به خرید سختافزارهای گرانقیمت نخواهد بود.
اتریوم نیز ارز دیجیتال خود را دارد
ارز دیجیتال داخلی شبکهی اتریوم؛ اتر است که میتوان آن را با ارزها و داراییهای دیگر مبادله نمود. مالکیت اتر مانند مالکیت بیت کوین برروی بلاک چین رهگیری میشود. به اتر سوخت شبکهی اتریوم نیز میگویند. زیرا که کاربرد اصلی آن کارمزد و انگیزهی شرکت کنندگان در شبکه است.
تفاوت های اتریوم با بیت کوین
در ادامه به بیان تفاوتهای بیت کوین و اتریوم خواهیم پرداخت:
تراکنش ها در اتریوم سریع تر هستند
تراکنشها در بیت کوین به صورت میانگین حدود ۱۰ دقیق زمان نیاز دارند، اما در اتریوم فقط ۱۴ ثانیه زمان نیاز است تا تراکنشها انجام شوند. در بحث سرعت تراکنشها سایز بلاک هم حائز اهمیت است، بلاکها در بیت کوین محدود به ۱ مگابایت است. با بررسی زمان بلاک وسایز بلاک میتوان به این موضوع اشاره کرد که در حال حاضر بیت کوین حداکثر ۷ تراکنش را در ثانیه پردازش میکنند. اتریوم میتواند تا ۱۶ تراکنش را در ثانیه پردازش نمایند. طبق وعدهی تیم توسعهی اتریوم، این عدد در به روزرسانیهای آینده میتواند به صدها تراکنش برسد.
اتریوم می تواند به راحتی قراردادهای هوشمند را اجرا کند
برروی بیت کوین هم میتوان قرارداد هوشمند ایجاد نمود، اما زبان اسکریپت این شبکه بسیار ابتدایی بوده و کار را برای توسعهدهندگان سخت مینماید. بر روی اتریوم، خیلی سریعتر و راحتتر میتوان کد برنامه نویسی پیادهسازی نمود. قراردادهای هوشمند اتریوم به اصطلاح «تورینگ کامل» (Turing complete) هستند، یعنی میتوانند هر محاسبات و عملیاتی را که نیاز هست را انجام دهد.
تعداد واحدهای اتر نامحدود خواهد بود
یکی از تفاوتهای اصلی بیت کوین و اتریوم، تعداد واحدها یا عرضههای این دو ارز دیجیتال است. بیت کوین محدودیت عرضه دارد اما اتر نامحدود عرضه میشود.
طبق پروتکلهای بیت کوین فقط ۲۱ میلیون واحد از این ارز دیجیتال استخراج میشود. در حال حاضر استخراجکنندگان بیت کوین در هر ۱۰ دقیقه۶.۲۵ واحد بیت کوین از شبکهی این ارز دیجیتال پاداش دریافت مینمایند که به آن پاداش بلاک میگویند. پاداش بلاک بیت کوین هر چهارسال یکبار طی رویدادی به نام هاوینگ نصف میشود. به همین دلیل استخراج بیت کوین تا سال ۲۱۴۰ طول خواهد کشید. پس از آن ماینرها فقط با کارمزد تراکنشهایی که در این شبکه وجود دارد کسب درآمد خواهند کرد.
در این مورد اتریوم هیچ محدودیتی ندارد یعنی عرضه در اتریوم نامحدود خواهد بود. الیته این موضوع به معنای تورم افسارگسیختهی اتریوم نخواهد بود، اما حامیان این پروژه معتقد هستند که برای داشتن یک نظام پولی بینقص کمی تورم لازم است. پاداش بلاک اتریوم درحال حاضر ۲ واحد اتر است به همین دلیل ۱۴ ثانیه به طور میانگین ۲ اتر استخراج خواهد شد. در اتریوم۲ میزان تورم تا حد زیادی کاهش یافته است.
چگونه صاحب اتریوم شویم؟
یکی از رایجترین و شاید راحتترین راه خرید اتریوم از صرافیهای مربوطه است. تمام کاری که کاربران باید انجام دهند این است که یک صرافی مورد اعتماد پیدا کرده و به خرید اتریوم بپردازند. پس از پیدا کردن صرافی باید یک حساب راهاندازی کرده واز حساب بانکی خود یا حتی کارت بانکی خود برای خرید ارز دیجیتال اتریوم استفاده نمایید. قبل از خرید اتریوم به این موضوع که باید یک کیف پول دیجیتالی داشته باشید توجه کنید زیرا ارز دیجیتال اتریوم برای نگهداری به کیف پول نیاز دارد.
متناوباً، میتوانید اتریوم را از طریق معاملات همتا بدست آورید و هزینهی آن را با هر ارز توافق شده، از جمله بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتالی پرداخت کنید. معاملات نظیر به نظیر در بین کاربران اتریوم بسیار محبوب است.
روش دیگر برای به دست آوردن ارز دیجیتال اتریوم استخراج آنها است. استخراج اتریوم از اثبات کار استفاده میکند، این بدان معناست که ماینرها با استفاده از قدرت محاسباتی خود یک مسئله پیچیده ریاضی را برای «مهر و موم کردن» و تأیید مجموعهای از اقدامات در شبکه حل میکنند. استخراجکنندگانی که موفق به انجام موفقیت آمیز این کار میشوند به ازای هر بلاک استخراج شده پاداش دریافت میکنند.
قرارداد هوشمند اتریوم چیست؟
قرارداد هوشمند یک پروتکل رایانهای است که برای تسهیل دیجیتالی، تأیید، اجرای مذاکره یا اجرای یک قرارداد طراحی شده است. قراردادهای هوشمند امکان انجام معاملات معتبر بدون اشخاص ثالث را فراهم میکنند.
یکی از بهترین خصوصیات بلاک چین این است که، چون این یک سیستم غیرمتمرکز است که بین همه احزاب مجاز وجود دارد، نیازی به پرداخت هزینه به واسطهها (افراد میانه) نخواهد بود و باعث صرفهجویی در وقت میشود. بلاک چینها مشکلات خود را دارند، اما دارای درجه بندی، غیر قابل انکار، سریع تر، ارزانتر و ایمنتر از سیستمهای سنتی هستند؛ به همین دلیل بانکها و دولتها به آنها روی میآورند.
قراردادهای هوشمند ضمن اجتناب از خدمات واسطهای، کمک میکنند پول، دارایی، سهام یا هر چیز ارزشمندی را به شکلی شفاف و بدون درگیری مبادله کنید.
درواقع قرارداد هوشمند یک کد است که برروی بلاک چین اجرا میشود. این نرمافزار در صورت رخ دادن شرایطی که از پیش در آن تعیین شده است در این صورت یکسری دستورات را به طور خودکار اجرا مینماید. پس از ثبت قرارداد برروی بلاک چین آزاد مانند اتریوم هیچکسی قادر نخواهد بود مانع از اجرای آن شود در حقیقت این قرارداد ضمانت اجرایی دارد.
تفاوت قراردادهای معمولی و هوشمند در این است که قراردادهای هوشمند مشکل نیاز به اعتماد را از بین میبرد. همانطور که ذکر شد زمانی که یک قرارداد هوشمند برروی بلاک چین ازاد مانند اتریوم اجرا میشود، دیگر قابل توقف نخواهد بود و هیچکس نمیتواند جلوی اجرای آن را بگیرد.
با قراردادهای هوشمند میتوان برنامهها و پروژههایی را ساخت که بدون هیچگونه واسطه و از کارافتادگی به کار خود ادامه دهند. به طووری که حتی خود برنامهنویس قرارداد هوشمند هم نمیتواند کد قرارداد هوشمند ثیت شذه در بلاک چین را تغییر داد.
آینده ی اتریوم
با توجه به این موضوع که اتریوم نیز مانند بیت کوین چند سالی است وجود دارد با این حال توجه بسیاری از رسانهها و عموم مردم را به خود جلب کرده است. طبق برنامهریزی که ویتالیک برای اتریوم انجام داده است اتریوم در آیندهای نهچندان دور نه تنها اینترنت بلکه بسیاری از صنایعی که صدها سال به یک روش در حال فعالیت هسنتند را نیز تغییر خواهد داد.
ویتالیک بوترین؛ خالق اتریوم، با پیش بینیهای دقیق خود بسیار معروف است. در مصاحبهی اخیر، وی اظهار داشت که قصد دارد اتریوم را با بهبود مسائل فنی و امنیتی در آیندهای نزدیک، به عنوان پلتفرم برجستهی مرتبط با بلاک چین حفظ کند.
به طور کلی، نظرات در مورد آیندهی اتریوم در میان کارشناسان ارزهای دیجیتال به طور کلی مثبت است.