همانطور که در پست های قبلی در مورد شرکت های سهامی توضیح دادیم ، در این پست قرار است که مهمترین بخش از این شرکت ها به نام پذیره نویسی را توضیح دهیم و تفاوت آن را با عرضه اولیه بیان کنیم .
پذیره نویسی یکی از ارکان تشکیل شرکت سهامی “عام” میباشد و مردم که از پس به آنها پذیره نویس میگوییم قسمتی از سرمایه شرکت را تعهد و پرداخت میکنند که تعهد و پرداخت پذیره نویسان و موسسان را در این پست مورد بررسی قرار میدهیم.
شرکت های سهامی خاص که در پست شرکت های سهامی در موردش صحبت کردیم نمیتواند پذیره نویسی کند چون تمامی سرمایه این شرکت توسط موسسین پرداخت میگردد.
پذیره نویسی مرحله قبل از عرضه اولیه است و در زمان پذیره نویسی شرکتی تشکیل نشده است و تنها با ارائه اظهارنامه و… به اداره ثبت شرکت مجوز پذیره نویسی را دریافت کرده اند. برای تأسیس شرکت‌های سهامی عام مؤسسین باید اقلاً بیست درصد سرمایه شرکت را خود تعهد کرده و لااقل سی و پنج درصد مبلغ تعهد‌شده را در حسابی به نام شرکت در شرف تأسیس نزد یکی از بانک‌ها سپرده سپس اظهارنامه‌ای به ضمیمه طرح اساسنامه شرکت و طرح اعلامیه‌پذیره‌نویسی سهام که به امضاء کلیه مؤسسین رسیده باشد در تهران به اداره ثبت شرکت‌ها و در شهرستان‌ها به دایره ثبت شرکت‌ها و در نقاطی که دایره‌ثبت شرکت‌ها وجود ندارد به اداره ثبت اسناد و املاک محل تسلیم و رسید دریافت کنند.
پس از اینکه موسسین سرمایه شرکت خود را تعهد کردند (که نباید از ۲۰ درصد کمتر باشد) مابقی سرمایه را پذیره نویسان تعهد میکنند (که از ۸۰ درصد بیشتر نمیباشد).
نکته : موسسین میتوانند قسمتی از تعهد خودشان را به صورت غیرنقد قرار دهند (منظور از غیر نقد اموال میباشد مثل : خانه ، ماشین و…) البته تبصره ماده ۶ لایحه اصلاحی قانون تجارت مرتبط با شرکت های تجاری مقرر میدارد که
هرگاه قسمتی از تعهد مؤسسین به صورت غیر نقد باشد باید عین آن یا مدارک مالکیت آن را در همان بانکی که برای پرداخت مبلغ نقدی‌حساب باز شده است تودیع و گواهی بانک را به ضمیمه اظهارنامه و ضمائم آن به مرجع ثبت شرکت‌ها تسلیم نمایند.
مرجع ثبت شرکت‌ها پس از مطالعه اظهارنامه و ضمائم آن و تطبیق مندرجات آنها با قانون اجازه انتشار اعلامیه پذیره‌نویسی را صادر‌خواهد نمود که مندرجات این اظهارنامه عبارتند از :
۱-نام شرکت – تاریخ تنظیم اظهارنامه
۲-موضوع شرکت
۳-مبلغ سرمایه شرکت و تعیین مقدار نقد و غیر نقد آن به تفکیک و تعداد سهام بانام و بی نام و مبلغ اسمی آن ها
۴-میزان سهام و تعهد هر یک از موسسین و مبلغی که پرداخت کرده اند با تعیین شماره حساب و نام بانکی که وجوه پرداختی در آن واریز شده است در مورد آورده غیر نقدی یعنی اوصاف و مشخصات و ارزش آن به نحوی که بتوان از کم و کیفیت آورده غیر نقدی اطلاع حاصل نمود.
۵-مرکز اصلی شرکت
۶-نشانی کامل شعب و کد پستی شرکت و نام مدیران آن
۷-مدت شرکت
۸-هویت کامل و اقامتگاه موسسین و تعداد سهام با نام و بی نام و سهام ممتاز و میزان تعهد هر یک از موسسین و محل امضاء موسسین
-
پذیره‌نویسان چند نفر هستند و چه ویژگی‌هایی دارند؟
در شرکت سهامی عام هیئت مدیره از حداقل ۵ نفر از صاحبان سهم تشکیل می‌شود. از این رو تعداد پذیره‌نویسان باید به حدی باشد که کل شرکا از پنج نفر کمتر نباشند. قانون برای حداکثر تعداد شرکا، شرطی را تعیین نکرده است. بنابراین ممکن است این تعداد بین ۵ تا هزاران نفر باشد.
-
مهلت پذیره‌نویسی چقدر است؟
بر طبق تبصره یک ماده ۲۳ قانون بازار اوراق بهادار، سازمان بورس تعیین‌کننده مدت زمان انجام پذیره‌نویسی است که این مدت عموما بیشتر از ۳۰ روز نخواهد بود. با این حال سازمان بورس میتواند با تقاضای موسسان و احراز ادله مستدل، حداکثر ۳۰ روز دیگر پذیره‌نویسی را تمدید کند. تبصره۲ همین ماده مقرر کرده نتایج توزیع و فروش اوراق بهادار باید به سازمان اطلاع داده شود.
» تفاوت پذیره نویسی با عرضه اولیه :
✅ اولین و مهمترین تفاوت این است که پذیره نویسی در مورد شرکت‌هایی انجام می‌شود که هنوز آغاز به فعالیت نکرده‌اند و برای تامین سرمایه اقدام به پذیره نویسی میکنند. عرضه اولیه مربوط به شرکت‌هایی است که برای نخستین بار سهام‌شان در بورس ارائه می‌شود. این شرکت‌ها ثبت و تاسیس شده‌اند و مدتی از زمان فعالیت‌شان می‌گذرد اما تا کنون سهام خود را در بورس عرضه نکرده‌اند.
✅ عرضه اولیه یک بازه قیمتی مشخص دارد اما پذیره‌نویسی با قیمت اسمی ۱۰۰۰ ریال انجام می‌شود.
✅ بازه زمانی عرضه اولیه برای ثبت سفارش از ۲ تا ۳ ساعت است و پس از آن نماد مورد نظر مثل سایر نمادهای بورسی معامله می‌شود اما انجام پذیره‌نویسی در اکثر موارد در یک بازه زمانی ۳۰ روزه است. تا مراحل بعدی ثبت و آغاز فعالیت شرکت و عرضه اولیه ممکن است چندین ماه زمان لازم باشد.
✅ پذیره‌نویسی قبل از عرضه اولیه انجام می‌شود و خریداران به نوعی سرمایه اولیه شرکت را برای فعالیت‌های مختلف و سودآوری تامین میکنند. پس از تشکیل شرکت بر اساس ورقه تعهد، اشخاص شرکت‌کننده در پذیره‌نویسی حق دریافت سهام دارند.
