بیت کوین چیست ؟ همه چیز در مورد بیت کوین (بخش اول)

چگونه به بیت کوین مالیات تعلق می گیرد؟

بیت کوین هنوز در بسیاری از حوزه های قضایی مجوز قانونی را دریافت نکرده است، اما برخی از مقامات مالیاتی مقررات خاصی را برای آن پیشنهاد کرده اند. این مقررات به طور قابل توجهی از کشوری به کشور دیگر متفاوت است.
به عنوان مثال اداره درآمد داخلی ایالات متحده، بیت کوین و دیگر ارزهای دیجیتال را بیشتر به عنوان یک دارایی و نه یک ارز ارزیابی می کند. هر پرداخت کننده مالیات در صورتی که کالا یا خدمات خود را بر اساس بیت کوین ارائه می دهد، لازم است در گزارش سالیانه مالیاتی خود نیز مقدار بیت کوین دریافتی را اعلام نماید. استخراج کنندگان بیت کوین نیز در صورتی که استخراج موفق داشته باشند، شامل قوانین مالیاتی آمریکا می شوند.
بر اساس اعلام دادگستری اروپا، بیت کوین یک ارز است و به عنوان اموال و دارایی در نظر گرفته نمی شود. اگر چه از مالیات بر ارزش افزوده معاف است، اما سایر عناوین مالیاتی می تواند به بیت کوین تعلق گیرد. مقامات مالیاتی انگلیس بیت کوین را به عنوان یک ارز خارجی ارزیابی می کنند. از جولای سال ۲۰۱۷ فروش بیت کوین در ژاپن، جایی که به عنوان روش پرداخت استفاده می شود، از مالیات مصرفی معاف است. بنابراین بیت کوین به عنوان یک ارز نسبتا جدید، چارچوب مقرراتی مالیاتی حاکم بر آن در کشورهای مختلف متفاوت است. علاوه بر این در بسیاری از حوزه های قضایی هیچ قانون یا مقررات خاصی در مورد ارزهای رمزنگاری وجود ندارد.

آیا امکان خرید با بیت کوین‌ وجود دارد؟

جواب مثبت است، شرکت‌ها و فروشگاه‌های مختلفی در جهان وجود دارند که در ازای خدمات و کالاهای خود بیت کوین را نیز قبول می‌کنند (می‌توانید لیستی از این شرکت‌ها و فروشگاه‌ها را در اینجا مشاهده کنید). هر سال نیز به تعداد مراکزی که بیت کوین را به عنوان پول قبول می‌کنند افزوده می‌شود. همچنین امکان این وجود دارد که دو فرد تاجر برای مبادلات آسان میان خود از Bitcoin به عنوان پول استفاده کنند. پس بیت‌ کوین فقط صرفا یک سرمایه‌گذاری نیست و می‌تواند به عنوان پول نیز کاربرد داشته باشد. مالکیت بیت کوین ها بر روی شبکه بلاک چین ثبت می‌شود که باعث می‌شود نودهای مختلفی در سراسر دنیا به صورت هم‌زمان اطلاعات حساب‌ها را نگهداری کنند و به این ترتیب امکان تقلب در حساب‌ها از بین می‌رود. برای انتقال یک بیت‌ کوین تنها لازم است با کلید خصوصی خود که به منزله امضای شماست از شماره حسابی که کلید عمومی است، مقداری بیت‌ کوین را به یک آدرس دیگر بفرستید و این فرآیند را به شبکه اعلام کنید. استخراج کنندگان درون شبکه در حالت ایده‌آل این تراکنش را در اولین بلوک ساخته شده بلاک چین بعد از دریافت این پیام قرار خواهند داد و این تغییر در دفتر کل توزیع شده را به یکدیگر اعلام می‌کنند و بنابراین شما می‌توانید مبلغ زیادی پول را (که از روش‌های معمول بانکی و مالی فعلی دنیا انتقال آن چندین روز طول می‌کشید) در زمان کمی از یک سوی دنیا به طرف دیگر بفرستید.

چرا تراکنش‌های Bitcoin غیرقابل برگشت است؟

فرض کنید قصد دارید مبلغی را به دوستتان ارسال کنید و برای این کار به عابربانک مراجعه می‌کنید. پس از وارد کردن مبلغ و شماره کارت دوستتان، بدون آنکه مشخصات فرد گیرنده را دوباره بخوانید انتقال را نهایی می‌کنید. اما این انتقال به مقصد دیگری انجام شده و شماره کارت دوستتان را اشتباه وارد کرده‌اید. پس از مراجعه به بانک، پیگیری تراکنش اشتباه و در برخی موارد مراجعه به نهادهای قضایی، شما در نهایت می‌توانید پول خود را پس بگیرید.

اما در مورد بیت کوین قضیه فرق می‌کند. پولی که به آدرس اشتباهی فرستاده شده باشد، قابل برگشت نیست و باید با آن خداحافظی کنید. زمانی که یک تراکنش در بیت کوین ثبت و تایید می‌شود، به تمامی اعضای حاضر در شبکه ارسال می‌شود و دیگر تغییر دادن آن امکان‌پذیر نیست. شاید این خاصیت در ابتدا یک ویژگی منفی به نظر برسد اما فراموش نکنیم که یکی از دلایل غیرمتمرکز بودن بیت کوین، کنترل نشدن آن توسط یک گروه خاص است. بانک‌ها در سیستم‌های مالی فعلی همان گروه‌های خاصی هستند که قدرت دستکاری تراکنش‌ها را دارند.

جالب است بدانید که تاکنون بیت کوین‌های بسیاری به دلیل وارد کردن آدرس اشتباهی یا فراموش کردن کلیدهای خصوصی‌شان، از دست رفته‌اند و دسترسی به آن‌ها امکان‌پذیر نیست.

آیا می‌توان آن را جعل کرد؟

بیت کوین غیرقابل جعل است. همانطور که اشاره شد تعداد کل واحدها محدود به ۲۱ میلیون واحد است و از طرفی هم کسی نمی‌تواند تراکنش ساختگی در شبکه ایجاد کند و بیت کوینی خارج از قوانین موجود وارد شبکه کند و یا بیت کوین‌های افراد دیگر را با این کار بدزدد.

اساس غیرقابل جعل بودن بیت کوین به خاطر تکنیک‌های رمزنگاری است که در آن استفاده شده است. در صورتی که بیت کوین فایل دیجیتالی بود که تنها با کپی کردن آن می‌توانستید هر تعدادی که می‌خواهید واحد جدید بسازید، این سیستم قابل جعل بود؛ اما استفاده از ترفندهایی مانند کلید خصوصی و کلید عمومی، باعث شده تا چیزی به نام بیت کوین‌ تقلبی وجود نداشته باشد.

حمل و انتقال بیت‌کوین نسبت به طلا و پول چه برتری دارد؟

یکی از ویژگی‌های برتر بیت کوین نسبت به نسل‌های قدیمی پول مانند طلا، حمل آسان آن بدون توجه به مقدار مبلغ موردنظر است. در گذشته برای حمل مبالغ سنگین، تجار باید کیسه‌های پر از سکه‌های طلا را بر چهارپایان سوار می‌کردند که البته این کار خطرات خاص خودش را نیز داشت و ممکن بود در میانه مسیر، راهزن‌ها دستبرد بزنند. اما با بیت کوین هر میزان و مبلغی را می‌توانید تنها با یادداشت رشته عبارت‌هایی که کلید خصوصی نام دارد، جابجا کنید.

تراکنش‌ها چگونه کار می‌کنند؟

تراکنش‌ها پس از آنکه توسط نودها معتبر شناخته شدند، در محلی به نام مِم‌پول (mempool) منتظر می‌مانند تا فرایند تایید شدن را طی کنند. برای درک بهتر چگونگی کار کردن تراکنش‌ها در شبکه بیت کوین بهتر است آن را با یک مثال توضیح دهیم. مم‌پول را می‌توانیم ایستگاه اتوبوسی فرض کنیم که مسافرانش (تراکنش‌ها) منتظر آمدن اتوبوس هستند تا آن‌ها را به مقصد برسانند (تایید کنند). رانندگان اتوبوس همان ماینرها یا استخراج‌کنندگان هستند که پس از وارد شدن به ایستگاه، تا جایی که می‌توانند اتوبوس خود را از این مسافران پر می‌کنند. اتوبوس‌ها نیز در این مثال نقش بلاک‌ها را در شبکه بیت کوین دارند.

البته این مثال را باید کمی تغییر دهیم تا شرایط واقعی شبکه را نشان دهد. یک مسافر می‌تواند به طور همزمان در چند اتوبوس نشسته باشد. همانطور که یک تراکنش بیت کوین می‌تواند توسط چندین ماینر انتخاب شود و در بلاک‌ آن‌ها قرار بگیرد. مسافرین هم‌اکنون در اتوبوس‌ها نشسته‌اند و منتظرند که رانندگان حرکت خود را به سمت یک مقصد نهایی آغاز کنند. این مقصد نیز در واقع همان تایید شدن تراکنش است.

با آغاز مسابقه‌ای که ماینینگ یا استخراج نام دارد، رانندگان اتوبوس تلاش می‌کنند که سریعتر از بقیه، تراکنش‌هایشان را به مقصد برسانند؛ زیرا راننده‌ اولی که موفق به انجام این کار شود، پاداش خوبی از شرکت واحد اتوبوسرانی (شبکه بیت کوین) دریافت خواهد کرد.

ماینرها پس از انتخاب تراکنش و قرار دادن آن در بلاک‌هایشان، در رقابتی که استخراج نام دارد و لازمه‌اش مصرف انرژی و صرف توان پردازشی است، مشغول حل کردن معمای ریاضی بلاک می‌شوند. این معمای ریاضی از کنار هم گذاشتن تراکنش‌ها و عبور آن‌ها از فرایند‌های رمزنگاری به نام توابع هش، به وجود می‌آید. حل کردن این معماها کار دشواری است که با سخت‌افزارهای کامپیوتری و دستگاه‌های مخصوصی که ماینر یا ای‌سیک نام دارند، انجام می‌شود. یافتن پاسخ این مسائل ریاضی در نهایت به تایید شدن تراکنش‌های قرار گرفته در آن بلاک منجر می‌شود.

پس از یافتن معمای ریاضی، بلاک مورد نظر در کنار سایر بلاک‌هایی که پیش از این حل شده‌اند، با یک ترتیب زمانی قرار گرفته و زنجیره‌ای به هم پیوسته از بلاک‌ها شکل می‌گیرد که در واقع مفهوم بلاک چین یا زنجیره بلاک‌ها را نشان می‌دهد.

به فرایند تایید تراکنش به وسیله یافتن معمای ریاضی، فرایند اثبات کار (Proof of Work) نیز گفته می‌شود. اما ماینرها برای انجام تمام این کارها که شامل تهیه سخت‌افزارهای مخصوص و مصرف برق است، به یک انگیزه نیاز دارند. چه انگیزه‌ای ماینرها را به فعالیت در شبکه وا‌ می‌دارد؟

چه عواملی قیمت آن را تعیین می‌کنند؟

همانطور که گفته شد، قیمت بیت کوین در حالت کلی توسط نیروهای عرضه و تقاضا تعیین می‌شود. اما به صورت جزئی‌تر تعدادی از عوامل وجود دارند که می‌توانند بر روی آن تاثیرگذار باشند. برای نمونه قانون‌گذاری‌ها و ممنوع اعلام کردن استخراج یا خرید و فروش بیت کوین در یکی از کشورهای بزرگ از نظر اقتصادی، می‌تواند بر روی قیمت آن تاثیرگذار باشد. وضعیت توسعه، تصمیمات توسعه‌دهندگان، رویدادها و اتفاقات مهم و موردانتظار نیز از جمله عوامل دیگری هستند که می‌توانند بر روی قیمت بیت کوین اثر بگذارند.

البته بازار ارزهای دیجیتال به دلیل عدم بلوغ کافی و قرار داشتن در مراحل ابتدایی خود، هنوز نوسانات زیادی دارد و از طرفی گاهی اوقات با عرضه یا تقاضاهای صورت گرفته توسط نهنگ‌ها تغییرات شدیدی را تجربه می‌کند. نهنگ‌ها سرمایه‌گذاران بزرگی هستند که مقدار بسیار زیادی بیت کوین دارند و فعالیت آن‌ها در بازار موجب تکان خوردن شدید قیمت‌ها می‌شود؛ درست مانند حرکت وال‌ها در اقیانوس که در اطراف خود تلاطم زیادی به وجود می‌آورند.

دلایل افزایش قیمت

تعدادی از عوامل موثر که از آن‌ها یاد کردیم، تاثیر مثبتی بر روی قیمت بیت کوین می‎‌توانند داشته باشند. برای نمونه ارائه محصولات مالی بیشتر نظیر قراردادهای آتی و ETFها، توجه سرمایه‌گذاران مختلف و بزرگ را می‌تواند به سمت آن جلب کند. قانون‌گذاری‌های مثبت در این حوزه نیز می‌تواند به نفع قیمت بیت کوین تمام شود. از سوی دیگر این ارز دیجیتال زاده‌ی بحران مالی سال ۲۰۰۸ است به همین خاطر هر شرایطی که به بی‌ثباتی اقتصادی در سطح جهانی منجر شود، می‌تواند توجهات را به سمت بیت کوین به عنوان ابزاری که توانایی ذخیره ارزش دارد جلب کند. بی‌ثباتی‌های اقتصادی می‌توانند نشأت گرفته از جنگ‌های داخلی، تورم‌های فزاینده و مهارنشدنی و مسائل ژئوپلیتیک باشند.

اگر از جنبه کلی به قضیه نگاه کنیم، عواملی که باعث کاهش عرضه و افزایش تقاضا می‌شوند را نیز می‌توان به عنوان دلایل رشد قیمت دانست. میزان تولید بیت کوین یا آزاد شدن آن در شبکه توسط استخراج‌کنندگان، متغیری است که از دست ماینرها و افراد دیگر خارج است و در قوانین شبکه نوشته شده است. نرخ استخراج، در هر ده دقیقه برای یک دوره ۴ ساله، یک میزان ثابت است، با این حال ورود بیت کوین‌های استخراج شده به صرافی‌ها و محل خریدوفروش است که می‌تواند به عنوان عرضه‌ی تاثیرگذار شناخته شود.

برای همین هم وقتی قیمت از مقدار خاصی کمتر می‌شود، هزینه‌ای که استخراج‌کنندگان در قبال به دست آوردن بیت کوین متحمل می‌شوند افزایش می‌یابد و فروش آن توسط استخراج‌کنندگان کاهش می‌یابد. دلایل دیگری که می‌توانند سبب افزایش تقاضا و به تبع آن بالا رفتن قیمت شوند، کاربردی شدن بیت کوین و پذیرش هر چه بیشتر آن توسط کسب‌وکارها و مردم است. برای نمونه در صورتی که کسب‌وکارهای مطرحی مثل آمازون یا اپل بیت کوین را به عنوان روش پرداخت بپذیرند، این مسئله می‌تواند موجب رشد قیمت این ارز دیجیتال شود.

دلایل کاهش قیمت

در مقابل عواملی که می‌توانند باعث افزایش قیمت شوند، دلایل و اتفاقات دیگری هم هستند که کاهش قیمت بیت کوین را رقم می‌زنند. اعلام ممنوعیت‌های استخراج و خریدوفروش به همراه خبر رد شدن محصولات مالی مثل ETFها، از مهمترین عواملی هستند که قیمت این پول دیجیتال در دوره‌های زمانی کوتاه‌مدت می‌تواند تحت تاثیر آن‌ها قرار بگیرد.

توسعه‌دهندگان نیز با تصمیماتشان می‌توانند بر روی روند توسعه شبکه تاثیرگذار باشند. برای نمونه در صورتی که تصمیمات گروهی از توسعه‌دهندگان با گروهی دیگر مغایرت داشته باشد، این اتفاق می‌تواند به جدایش آن‌ها از هم ختم شود و به اصطلاح به یک فورک منجر گردد. فورک‌ها یا جدایش‌ها معمولا در بلندمدت تاثیرات بدی بر روی قیمت یک ارز دیجیتال می‌گذارند.

اما شاید مهمترین عامل کاهش قیمت، ترس معامله‌گران و سرمایه‌گذارانش باشد که دلیل آن هم به جو روانی بازار برمی‌گردد. حرکت نهنگ‌ها و کاهش عمدی قیمت توسط آن‌ها از دلایل دیگری است که با هدف خارج کردن معامله‌گران کوچک از بازار انجام می‌شود.

نمودار قیمت

اولین داده‌های نمودار قیمت بیت کوین به اواسط سال ۲۰۱۰ برمی‌گردد که با قیمت نزدیک به یک سنت (۰.۰۱ دلار) در آن زمان معامله می‌شد. این ارز دیجیتال از ابتدای پیدایش خود شاهد چرخه‌های قیمتی صعودی و نزولی متعددی بوده است. بر همین اساس در دوره‌های زمانی خاصی قیمت بیت کوین در حالت صعودی قرار داشته که به آن بازار صعودی و در دوره‌های زمانی دیگری نیز در حالت نزولی و کاهش قیمت بوده که به آن بازار نزولی گفته می‌شود.